Επιστολή στον δημοσιογράφο Άρη Πορτοσάλτε σχετικά με τα όσα είπε στην εκπομπή του το μέλος της επιτροπής προμηθειών Υγείας κ. Ράνος τις περασμένες μέρες έστειλε ο Γιάννης Δαγρές, μέλος του ΔΣ του Φαρμακευτικού Συλλόγου Αττικής.
Παρακάτω δημοσιεύουμε την επιστολή, μέρος της οποίας αναγνώστηκε στην πρωινή ραδιοφωνική εκπομπή:
Αγαπητέ κε. Πορτοσάλτε,
Όσα ανέφερε ο κος. Ράνος είναι επί της αρχής σωστά ως στοιχεία. Πλην όμως υπάρχουν και άλλα στοιχεία που δίνουν σε επιμέρους ζητήματα, και όχι στο σύνολο, μια διαφορετική εικόνα:
1) Η κατά κεφαλήν Φαρμ. Δαπάνη, στην τελευταία διαθέσιμη Έκθεση του ΟΟΣΑ ήταν (για την Ελλάδα του 2007) 584 ευρώ ανά άτομο (σε χονδρικές τιμές) και όντως 1η πανευρωπαϊκά. (Επισυναπτόμενο Νο. 1, ΟΟΣΑ).
Αν φυσικά κάνει κάνεις τους υπολογισμούς (584 x 11.000.000 κάτοικοι), το ποσό βγαίνει 6,4 δις ευρώ,
πλην όμως τα στοιχεία του ΕΟΦ για το 2007 έδειχναν ότι οι πωλήσεις φαρμάκων όλο το έτος ήταν αρκετά χαμηλότερο (5,8 δις), που σημαίνει ότι και η δαπάνη (που είναι πάντα χαμηλότερη των πωλήσεων λόγω αποθεματοποίησης, εξαγωγών, και τότε ακόμα δεν υπήρχαν ακόμα δημοσιευμένα στατιστικά για την ίδια τη Φαρμ. Δαπάνη), θα ήταν ακόμα πιο χαμηλά. (Επισυναπτόμενο Νο. 2, ΕΟΦ)).
Ενδεικτικά, για το 2009 που οι πωλήσεις ήταν 7,0 δις ευρώ, η Δημόσια Φαρμ. Δαπάνη ήταν 5,1 δις ευρώ, μία απόκλιση της τάξης του 17%. (Επισυναπτόμενο Νο. 3, ΕΟΦ).
Συνεπώς, λόγω της σοβαρής ιστορικής ανεπάρκειας στατιστικών δεδομένων ακριβείας στη χώρα μας, σε αντίθεση με άλλες χώρες της Ευρώπης, δεν ξέρω αν τα ποσά που συγκρίνονται είναι συγκρίσιμα ή ανόμια άρα όχι συγκρίσιμα.
Εκτός αν ο κος. Ράνος έχει στη διάθεσή του πρωτογενείς πηγές πέραν του ΕΟΦ και της Γ.Γ.Κοινωνικής Ασφάλισης του Υπ. Εργασίας (που είχε τότε την επίβλεψη των στοιχείων), με στοιχεία ακριβέστερα και πιο αξιόπιστα από τα παραπάνω.
Την πρώτη χρονιά που δημοσιεύθηκαν επίσημα στοιχεία ετήσιας Δημόσιας Φαρμ. Δαπάνης αφορούσαν τη δαπάνη του 2007 και ήταν 3,8 δις ευρώ ήτοι 345 ευρώ ετησίως κατά κεφαλήν.
Για το 2009, με 5,1 δις ευρώ συνολική Δημόσια Φαρμ. Δαπάνη εξάγεται κατά κεφαλήν δαπάνη για φάρμακα χοντρικά στα 464 ευρώ ετησίως. Το 2010 με μειωμένη στα 4,25 δις ευρώ δαπάνη η κατά κεφαλήν δαπάνη έπεσε στα 386 ευρώ ετησίως (με 376 ευρώ μέσο όρο στην Ε.Ε.). Το 2011 έπεσε ακόμα περισσότερο στα επίπεδα του 2007 ήτοι 3,8 δις ευρώ, δηλ. 345 ευρώ κατά κεφαλήν.
Αν το 2012 η δαπάνη κλείσει στον στόχο των 2,9 δις ευρώ (σήμερα παρουσιάζει ακόμα μία απόκλιση που αν δεν διορθωθεί θα την ανεβάσει στα 3,1 δις ευρώ), τότε το 2012 η κατά κεφαλήν φαρμ. δαπάνη θα είναι 264 ευρώ ετησίως (ή 282 ευρώ αν η δαπάνη φτάσει τα 3,1 δις ευρώ).
Αυτή η δαπάνη (από το 2010 και μετά) δεν είναι πλέον υψηλή για τα δεδομένα χώρας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά από ίση ως αρκετά χαμηλότερη του ευρωπαϊκού μέσου όρου, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΟΣΑ, του ΕΟΦ και του Υπ. Υγείας (πλέον).
Οπότε, αν τα επίσημα στοιχεία που σας παραθέτω είναι ακριβή, ο κος. Ράνος κάνει λάθος όταν ισχυρίζεται ότι "στην Ελλάδα έχουμε τη μεγαλύτερη κατά κεφαλήν φαρμακευτική δαπάνη". Δεν είναι αλήθεια κάτι τέτοιο.
Για να είναι λοιπόν αξιόπιστα τα συγκριτικά στοιχεία με τις υπόλοιπες χώρες που επικαλούμαστε πρέπει να είναι ταυτόσημα, δηλ. Δημόσια Δαπάνη με Δημόσια Δαπάνη, χονδρικές με χονδρικές τιμές, προσθήκη ή αφαίρεση ΦΠΑ κλπ.
2) Το παραπάνω που αμφισβητεί τον ισχυρισμό του κου. Ράνου δεν σημαίνει απαραίτητα ότι δεν υπάρχουν και άλλα περιθώρια εξορθολογισμού όπως σωστά υποδεικνύει,
ακόμα και αν αφήσουμε στην άκρη τις συναισθηματικές τοποθετήσεις περί "είμαστε οι χειρότεροι, οι ακριβότεροι, οι σατανικότεροι κλπ.", και τους ανάλογους επί του αντιθέτου, και δούμε απλώς τα στοιχεία νηφάλια και αμερόληπτα.
Όμως και εκεί χρειάζεται σωστή αξιολόγηση των στοιχείων. Τα γενόσημα αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα αντιστοιχούν περίπου στο 30% της δαπάνης σε αξίες.
Το υπόλοιπο όμως 70%, η μερίδα του λέοντος της δαπάνης δηλαδή, αφορά τα πρωτότυπα των πολυεθνικών εταιρειών (ακριβά-ορφανά-κανονικά) σε ποσοστό περίπου 50% της δαπάνης και 20% αφορά τα πρωτότυπα που έχει λήξει η πατέντα τους, δηλαδή τα λεγόμενα off-patent.
Ενώ λοιπόν πολύ σωστά εστιάζουμε σε ακόμα μεγαλύτερο εξορθολογισμό των τιμών στα γενόσημα (30% της δαπάνης) και σε αύξηση των μεριδίων τους στη συνολική δαπάνη,
αν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς με τους εαυτούς μας και να κάνουμε σωστή δουλειά στον εξορθολογισμό της συνολικής δαπάνης, οφείλουμε πρώτιστα να δείχνουμε τον ίδιο ζήλο για να μην πούμε περισσότερο στο 70% της δαπάνης, το μεγάλο κομμάτι της δαπάνης που αφορά τα φάρμακα των πολυεθνικών εταιρειών. Και κυρίως στα λεγόμενα ΦΥΚ και ορφανά φάρμακα που είναι αδικαιολόγητα ακριβά και απορροφούν τεράστιους πόρους.
Μέτρα όπως πχ.
α) τα θεραπευτικά πρωτόκολλα στη συνταγογράφηση (που εμποδίζουν την εμπορική υποκατάσταση σαν κακώς εννοούμενη απάντηση της αγοράς στον εξορθολογισμό τιμών),
β) η δραστική ουσία ως υποχρεωτική και αποκλειστική ονοματοδοσία συνταγογράφησης (μέχρι και σήμερα Τετάρτη 10-10-2012 είναι διακοσμητική και παρά τις δημόσιες διακηρύξεις συνεχίζεται να χορηγείται συνταγογραφικά όχι η δραστική ουσία αλλά η εταιρεία προτίμησης με την εμπορική ονομασία όπως και στο παρελθόν),
γ) η εισαγωγή κριτηρίων κόστους αποτελεσματικότητας στην κοστολόγηση των πρωτότυπων φαρμάκων που ισχύει πχ. στη Γερμανία και στη Μεγ. Βρετανία και μερικώς στη Γαλλία αλλά όχι εδώ,
και διάφορα άλλα δευτερεύοντα θα μπορούσαν να δώσουν ολοκληρωμένη και αειθαλή απάντηση στο θέμα του σωστού εξορθολογισμού της Φαρμακευτικής Δαπάνης, και δυστυχώς ακόμα δεν τα έχουμε δει στην Ελλάδα ή τα βλέπουμε αναιμικά, αδύναμα και στα σπάργανα, ουσιαστικά ανενεργά δηλαδή.
Τέλος θα ήθελα να κάνω 3 παρατηρήσεις:
1) Η μέτρηση της δαπάνης ως ποσοστό του ΑΕΠ, αν και παγιωμένη διεθνής πρακτική είναι φαρμακοοικονομικώς λανθασμένη. Διότι η Ολλανδία με διπλάσιο πχ. κατά κεφαλήν ΑΕΠ σημαίνει ότι μπορεί με αυτή τη μέθοδο να προσφέρει περισσότερη δαπάνη για φάρμακα στους πολίτες της και το 1% του ΑΕΠ της για φαρμ. δαπάνη δεν είναι συγκρίσιμο με το 1% της Ελλάδας (παραπλάνηση).
Η δαπάνη στην Ελλάδα πλέον, και με τις πολιτικές που είναι σε εφαρμογή, είναι χαμηλότερη του μέσου όρου της Ε.Ε. σε πιο αξιόπιστους φαρμακοοικονομικούς δείκτες όπως πχ. μέση κατά κεφαλήν δαπάνη ή μέση τιμή ανά τεμάχιο ή μέση κατανάλωση τεμαχίων ανά ασθενή (η οποία ανεβαίνει διαχρονικά με ρυθμούς υποπολλαπλάσιους της αύξησης της δαπάνης από στοιχεία ΕΟΦ και μια σωστή ηλεκτρον. συνταγογρ. μπορεί να την εξορθολογίσει ακόμα περισσότερο),
κάτι που σημαίνει ότι περαιτέρω μείωση δαπάνης χωρίς εφαρμογή σύγχρονων πολιτικών όπως πχ. οι τρεις ενδεικτικές που παρέθεσα παραπάνω θα οδηγούσε σε αποκλεισμούς ασθενών από θεραπεία, ή αύξηση του "κόστους-από-την-τσέπη" για όλους τους ασφαλισμένους, αποστέρηση πρόσβασης σε νέες καινοτόμες θεραπείες (ελάχιστες μεν, υπαρκτές δε), κοινώς σε σοβαρή υποβάθμιση της παρεχόμενης φαρμακοθεραπείας στον πληθυσμό. Το ζούμε μερικώς και σήμερα κάτι τέτοιο παρόλο που ακόμα βρίσκεται στην αρχή του και δεν έχει γίνει φανερό καθολικά από όλους.
2) Κάνει λάθος ο κος. Ράνος όταν αναφέρει ότι δεν παράγονται φάρμακα στην Ελλάδα. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν και λειτουργούν 24 εργοστάσια (όλα ιδιοκτησίας ελληνικών εταιρειών πλην ενός) και παράγουν πολύ μεγάλες ποσότητες γενόσημων φαρμάκων. Μεγάλος όγκος αυτών των φαρμάκων εξάγεται.
Και μάλιστα, αυτές οι παραγωγικές ελληνικές εταιρείες απασχολούν κοντά στο 50% του δυναμικού των απασχολούμενων στον χώρο των φαρμακευτικών εταιρειών τη στιγμή που τα μερίδια αγοράς τους με τη βία αγγίζουν το...17-18% της αγοράς φαρμάκου πανελλαδικά. Μιλάμε για θεαματική υπεραξία σε όρους απασχόλησης και αναπτυξιακής-παραγωγικής-
Συνεπώς, η ραγδαία μείωση τιμών των γενόσημων (το 30% μόλις της δαπάνης) σε σημείο να μην μπορούν πλέον να δραστηριοποιούνται στην ελληνική αγορά παραγωγικές εταιρείες αλλά να υποκατασταθούν από πολυεθνικές γενοσήμων με πάμφθηνα φάρμακα παραγόμενα στο εξωτερικό (από ξένους εργαζομένους) ρίχνει μεν κατατι τη δαπάνη (ως μόλις 30% της συνολικής αγοράς) επιβαρύνοντας όμως με αυτόν τον τρόπο σε όρους ανεργίας και επενδύσεων. Δηλαδή συνολικά για τον Εθνικό Οικονομικό Λογαριασμό είναι αμφίβολο αν συμφέρει τη χώρα μας μία τέτοια επιλογή συνολικά, αφού πιθανόν θα ισχύει ακριβώς το αντίθετο.
Φυσικά στα πρωτότυπα φάρμακα (και όχι τόσο στα γενόσημα) υπάρχει, όπως εξήγησα και παραπάνω, όλο σχεδόν το "λίπος" στο φάρμακο.
3) Σας είχα υποδείξει και παλαιότερα ότι όλη αυτή η αδιόρατη και αθέατη στα αμύητα μάτια διαπλοκή δισεκατομυρίων σε βάρος του Ασφ. Συστήματος και του έλληνα ασθενή στις τιμές των πρωτότυπων (που χαίρει ακόμα μεγάλης επικοινωνιακής και πολιτικής ασυλίας σε βάρος όλων μας), οδήγησε σε άδικες και αναιμικές επιλογές εξορθολογισμού δαπάνης όπως πχ. οι αυξήσεις συμμετοχής των ασθενών, η αποστέρηση αποζημίωσης μερίδας φαρμάκων από το Ασφ. Σύστημα (επιβάρυνση της τσέπης του ασθενή) και η μείωση του ποσοστού κέρδους αποθηκών και Φαρμακείων,
χωρίς όφελος για τη δαπάνη.
Για παράδειγμα στο τελευταίο Δελτίο Τιμών (10-4-2012), 240 περίπου φάρμακα, μερικά από τα οποία πανάκριβα, απόλαυσαν αύξηση τιμών την ίδια ώρα που...το ποσοστό κέρδους των Φαρμακείων και των αποθηκών ουσιαστικά καταβαραθρώθηκε. Κοινώς, μειώθηκε το ποσοστό μας αλλά αντί να φθηνήνουν τα φάρμακα και να περάσει αυτή η μείωση ως όφελος στα Ταμεία και στον ασθενή, αυτά...ακρίβυναν σε βάρος Ασφ. Συστήματος και ασθενών.
Ήταν η τρίτη φορά την τελευταία διετία που έγινε τέτοιου είδους λογιστική αλχημεία σε βάρος Ταμείων-ασθενών-Φαρμακείων/
κάτι που φυσικά αποτελεί, κατ΄ εμέ, σκάνδαλο μεγατόνων διαπλοκής στην υγείας με οσμή διασπάθισης Δημόσιου Χρήματος δισεκατομυρίων.
Αυτά για την ώρα, στη διάθεσή σας για ό,τι θελήσετε καθώς έχω και εγώ και κάποιοι άλλοι επίσημα στοιχεία για να αποκαλύψουμε τα παραπάνω και να γελάσει και ο κάθε πικραμένος,
Φιλικά,
Δαγρές Γιάννης - Φαρμακοποιός
Μέλος ΔΣ ΦΣΑ-ΝΠΔΔ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου